نام انگلیسی
Vitamin C
نام فارسی
ویتامین ث
هشدارها
معمولا اضافه این ویتامین از راه ادرار دفع میشود[۵]. اما مصرف خیلی زیاد آن باعث تکرر ادرار، سنگ کلیه و اسهال میشود. همچنین مصرف زیاد این ویتامین به صورت دارو باعث بروز اختلالات گوارشی، خطر ابتلا به سنگ اگزالات در مجاری ادراری و اعتیاد بدن به مقدار زیاد مصرف این دارو میشود.[۳][۱۲]
توضیحات
ویتامین ث آنتی اکسیدان است، یعنی در جریان خون قرار گرفته و اثر شیمایی موادی که به بافتهای بدن آسیب میرسانند را خنثی میکند. این ویتامین موجب محافظت پوست در مقابل آثار مخرب اشعه ماورای بنفش نور خورشید میشود. همچنین این ویتامین به افزایش قدرت ایمنی بدن استحکام لثه ها و دندانها کمک میکند.[۲] این ویتامین همچنین باعث ساخت کلاژن شده و در پیشگیری از بالارفتن کلسترول خون و ایجاد لخته های خونی در رگ مؤثر است.[۳] اشاره شدهاست که این ویتامین برخلاف تفکر همگان کمکی در پیشگیری از بروز سرماخوردگی نمیکند و فقط طول دوره بیماری را کوتاه و به تخفیف عوارض آن کمک میکند.[۴] همچنین مصرف این ویتامین باعث جذب بهتر آهن در بدن میشود و به افرادی که دچار کمخونی هستند توصیه میگردد.
ویتامین ث به عقیده برخی کارشناسان احتمال بروز سکته مغزی در افراد غیر سیگاری را تا ۳۰٪ و در افراد سیگاری تا ۷۰٪ کاهش میدهد. به اعتقاد این محققان آنتی اکسیدانهایی مانند ویتامین ث احتمالا سلولها را از فشار اکسیدی که در سکته مغزی موثر هستند، حفظ میکند. البته به گفته دانشمندان ویتامین ث که از طریق مصرف طبیعی کسب شود، اثرش بسیار بیشتر است.[۵].[۶] همچنین در تحقیق دیگری دانشمندان مصرف این ویتامین را در تراکم استخوانی افراد موثر دانستهاند.[۷] در پژوهشی دیگر نیز گفته شدهاست که تزریق مقدار زیادی ویتامین ث به افرادی که دچار سرطان هستند باعث میشود که رشد سرطان در آنها را متوقف کند. این ویتامین میتواند زنجیرهای مخرب در درون سلول بیمار بوجود آورد. گفته شده که تزریق این ویتامین به موشهایی که دچار تومور بودند، اندازه تومورهای آنان را به نصف کاهش دادهاست.[۸] این ویتامین از اکسید شدن سلولهای چرب حاضر در غشاء سلولی توسط عوامل اکسید کننده جلوگیری میکند؛ با تداوم اکسید شدن سلولهای چرب و ایجاد تغییراتی در سلول و ماده ژنتیکی سلول باعث بروز برخی سرطانها میشود.[۹] محققان مصرف این ویتامین را به کسانی که از بیماریهای قلبی رنج میبرند نیز توصیه کردهاند. زیرا ویتامین ث باعث تسلم شریان شده و کمبود آن در بیماران قلبی همراه با خشکی و سفتی رگها میشود و باعث بوجود آمدن درد در این افراد میگردد.[۱۰]ویتامین ث مورد نیاز برای هر فرد سالم ۶۰ میلیگرم در روز توصیه شدهاست[۲][۵]. اگر فردی به مدت یک ماه به میزان کمتر از حداقل مورد نیاز یک فرد این ویتامین را دریافت کند دچار عوارضی مانند بیماری اسکروی، خونریزی لثه و همچنین خشکی پوست و آثار خون مردگی در زیر آن میشود[۲]. در پژوهشی دانشمندان به این نتیجه رسیدند که وجود چربی در غذا باعث میشود که ویتامین ث خاصیت ضد سرطانی خود را از دست بدهد. دانشمندان میگویند وقتی مخلوط از بزاق و مواد غذایی در معده با شیره آن مخلوط میشوند، ویتامین ث موجود در مواد غذایی میتواند رادیکالهای آزاد، یعنی همان موادی که سرطانزا هستند را از بین ببرد؛ رادیکالهای آزادی مانند نیتریت که در مواد غذایی آماده و کنسروی، مانند سوسیس و کالباس به مقدار زیاد وجود دارند. اما در یک تحقیق، هنگامی که مقدار بیشتری چربی به همین مخلوط غذایی اضافه شد دیده شد که دیگر ویتامین ث نمیتواند این واکنش شیمیایی را انجام دهد. کمبود ویتامین ث سبب میشود که اسپرمها به هم بچسبند و این حالت سبب ۱۶% موارد ناباروری در مردان میشود.[۱۱]
ویتامین ث به عقیده برخی کارشناسان احتمال بروز سکته مغزی در افراد غیر سیگاری را تا ۳۰٪ و در افراد سیگاری تا ۷۰٪ کاهش میدهد. به اعتقاد این محققان آنتی اکسیدانهایی مانند ویتامین ث احتمالا سلولها را از فشار اکسیدی که در سکته مغزی موثر هستند، حفظ میکند. البته به گفته دانشمندان ویتامین ث که از طریق مصرف طبیعی کسب شود، اثرش بسیار بیشتر است.[۵].[۶] همچنین در تحقیق دیگری دانشمندان مصرف این ویتامین را در تراکم استخوانی افراد موثر دانستهاند.[۷] در پژوهشی دیگر نیز گفته شدهاست که تزریق مقدار زیادی ویتامین ث به افرادی که دچار سرطان هستند باعث میشود که رشد سرطان در آنها را متوقف کند. این ویتامین میتواند زنجیرهای مخرب در درون سلول بیمار بوجود آورد. گفته شده که تزریق این ویتامین به موشهایی که دچار تومور بودند، اندازه تومورهای آنان را به نصف کاهش دادهاست.[۸] این ویتامین از اکسید شدن سلولهای چرب حاضر در غشاء سلولی توسط عوامل اکسید کننده جلوگیری میکند؛ با تداوم اکسید شدن سلولهای چرب و ایجاد تغییراتی در سلول و ماده ژنتیکی سلول باعث بروز برخی سرطانها میشود.[۹] محققان مصرف این ویتامین را به کسانی که از بیماریهای قلبی رنج میبرند نیز توصیه کردهاند. زیرا ویتامین ث باعث تسلم شریان شده و کمبود آن در بیماران قلبی همراه با خشکی و سفتی رگها میشود و باعث بوجود آمدن درد در این افراد میگردد.[۱۰]ویتامین ث مورد نیاز برای هر فرد سالم ۶۰ میلیگرم در روز توصیه شدهاست[۲][۵]. اگر فردی به مدت یک ماه به میزان کمتر از حداقل مورد نیاز یک فرد این ویتامین را دریافت کند دچار عوارضی مانند بیماری اسکروی، خونریزی لثه و همچنین خشکی پوست و آثار خون مردگی در زیر آن میشود[۲]. در پژوهشی دانشمندان به این نتیجه رسیدند که وجود چربی در غذا باعث میشود که ویتامین ث خاصیت ضد سرطانی خود را از دست بدهد. دانشمندان میگویند وقتی مخلوط از بزاق و مواد غذایی در معده با شیره آن مخلوط میشوند، ویتامین ث موجود در مواد غذایی میتواند رادیکالهای آزاد، یعنی همان موادی که سرطانزا هستند را از بین ببرد؛ رادیکالهای آزادی مانند نیتریت که در مواد غذایی آماده و کنسروی، مانند سوسیس و کالباس به مقدار زیاد وجود دارند. اما در یک تحقیق، هنگامی که مقدار بیشتری چربی به همین مخلوط غذایی اضافه شد دیده شد که دیگر ویتامین ث نمیتواند این واکنش شیمیایی را انجام دهد. کمبود ویتامین ث سبب میشود که اسپرمها به هم بچسبند و این حالت سبب ۱۶% موارد ناباروری در مردان میشود.[۱۱]
خلاصه
ویتامین ث یا ال-آسکوربات ریز مغذی حیاتی برای گونههای پیشرفته پستانداران (انسان، میمونها و مانند اینها)، شمار اندکی از گونههای دیگر پستانداران (بهویژه خوکچه هندی و خفاشها)، تعدادی از گونههای پرندگان و برخی ماهیهاست. تقریباً بجز موارد که در بالا ذکر شد بقیه جانداران این ویتامین را در بدن خود میسازند.[۱]
در سده نوزدهم و در جریان مبتلا شدن بسیاری از دریانوردان به بیماری اسکروی این دریانوردان چاره کار را در مصرف مرکبات دیدند و بالاخره در سال ۱۹۲۸ این ویتامین در میوه پرتقال کشف شد و اسید اسکوربیک نام گرفت. این ویتامین که از ویتامینهای محلول در آب است، در برابر حرارت و مواد قلیایی از بین می رود. این ویتامین در واکنشهای شیمیایی بدن یک حمل کننده الکترون است و از مهمترین آنتی اکسیدانها است.[۲]
ویتامین c جامدی سفید رنگ و محلول در آب و غیر سمی است که مصرف آن سامانه ایمنی بدن را افزایش میدهد. دارای استر حلقوی است و در محیط آبی آبکافت میشود و اسید میسازد؛ به همین دلیل به ان «اسید اسکوبیک» می گویند.
مراجع
↑ مککلاسکی، الوود اس.. کدام مهرهداران ویتامین ث میسازند؟(PDF). . ریشهها دورهٔ ۱۲، ش. ش ۲ (۱۹۸۵): ص ۹۶–۱۰۰.
↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ویتامین C-تبیان
↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ آشنایی با ویتامین ث یا اسیدآسکوربیک
↑ آیا ویتامین «سی» از سرماخوردگی جلوگیری میکند؟-سایت جامع اطلاع رسانی تغذیهای
↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ تاثیر ویتامینهای ای و ث در جلوگیری از سکته مغزی-آفتاب
↑ شبکه اطلاع رسانی کیمیا
↑ سودمندی ویتامین c برای استحکام استخوان -شبکه خبر
↑ ویتامین «ث» در کاهش رشد سلولهای سرطانی موثر است-جامجم آنلاین
↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ویتامین C بخورید، سرطان نگیرید-جامجم آنلاین
↑ بیماران قلبی ویتامین ث را فراموش نکنند
↑ ویتامین C علیه سرماخوردگی؟!-تبیان
↑ عوارض مصرف زیاد ویتامینهای E،B و C -تبیان
ویکیپدیای انگلیسی
↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ویتامین C-تبیان
↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ آشنایی با ویتامین ث یا اسیدآسکوربیک
↑ آیا ویتامین «سی» از سرماخوردگی جلوگیری میکند؟-سایت جامع اطلاع رسانی تغذیهای
↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ تاثیر ویتامینهای ای و ث در جلوگیری از سکته مغزی-آفتاب
↑ شبکه اطلاع رسانی کیمیا
↑ سودمندی ویتامین c برای استحکام استخوان -شبکه خبر
↑ ویتامین «ث» در کاهش رشد سلولهای سرطانی موثر است-جامجم آنلاین
↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ویتامین C بخورید، سرطان نگیرید-جامجم آنلاین
↑ بیماران قلبی ویتامین ث را فراموش نکنند
↑ ویتامین C علیه سرماخوردگی؟!-تبیان
↑ عوارض مصرف زیاد ویتامینهای E،B و C -تبیان
ویکیپدیای انگلیسی