اکسی‌توسین

You are here:
< Back

نام انگلیسی

Oxytocin

نام فارسی

اکسی‌توسین

موارد مصرف

القاء و تحریک انتخابی زایمان
کنترل خونریزی رحم بعد از زایمان و بعد از خروج جفت
القای سقط
سقط فراموش شده
بررسی دیسترس جنینی در حاملگیهای پرخطر و بعد از هفتهٔ ۳۱ حاملگی (اکسی توسین چالنج تست) (تست چالشی اکسی توسین)

مکانیزم

مکانیسم اثر اکسی توسین شامل دو مورد می‌باشد:

اثر اکسی توسیک: این دارو باعث افزایش نفوذپذیری میوفیبریلهای رحم به سدیم می‌شود و به طور غیرمستقیم باعث تحریک انقباض عضلات صاف رحم می‌گردد.
اثر محرک شیر: بوسیله انقباض سلولهای میواپی تلیال اطراف آلوئولهای پستان، این دارو شیر را، از آلوئول‌ها به مجاری بزرگتر هدایت می‌کند.
فارماکولوژی کاتزونگ: اکسی توسین یکی از هورمونهای هیپوفیز خلفی است، که شکل دارویی آن به صورت وریدی جهت القاء یا تقویت زایمان به کار می‌رود. همچنین به صورت اسپری جهت تحریک تراوش شیر استفاده می‌گردد، زیرا می‌تواند موجب انقباض عضلات صاف موجود در سلول‌های میواپیتلیال غدد پستانی شود.
تحریک گیرندههای اوکسی توسین باعث افزایش اینوزیتول تری فسفات(IP۳) و نهایتاً انقباض عضله رحم و سلولهای میواپی‌تلیالی آلوئول‌های پستان می‌شود.

فارماکنتیک

رده فارماکولوژیک: هورمون اگزوژن.

موارد منع مصرف

حساسیت مفرط نسبت به دارو

اثرات جانبی

واکنشهای ناخواسته و عوارض جانبی در مادر:
در دستگاه اعصاب مرکزی: خونریزی ساب آراکنوئید ناشی از فشار خون، تشنج یا کوما ناشی از مسمومیت با آب.
در دستگاه قلب و عروق: هیپوتانسیون، افزایش تعداد ضربان قلب، افزایش بازگشت وریدی و برون ده قلبی، دیس ریتمی
در دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ
در خون : آفیبرینوژنمی
در سایر دستگاهها: هیپرسنسیویتی(افزایش حساسیت)، انقباضات تتانیک، کنده شدن جفت، اختلال در جریان خون رحم، افزایش حرکات رحم
واکنشهای ناخواسته و عوارض جانبی در جنین:
در دستگاه قلبی عروقی : برادی کاردی، تاکی کاردی، انقباضات پیش رس بطنی
در خون : هیپربیلیروبینمی
در سایر دستگاهها : آنوکسی، آسیفکسی
توجه مهم: در صورتیکه پاسخ رحم به اکسی توسین شدید باشد، مصرف دارو باید قطع گردد.

تداخل دارویی

در صورتی که بعد از مصرف این دارو، از داروهای منقبض کننده عروق استفاده شود، هیپرتانسیون شدیدی ایجاد خواهد شد.
در صورت کاربرد این دارو هنگام بیهوشی با سیکلوپروپان تغییرات قلبی – عروقی شدیدی ایجاد می‌گردد.

میزان مصرف

بالغین : ابتدا ۱ تا ۲ میلی واحد(mU) در دقیقه از راه انفوزیون وریدی تجویز می‌شود و سپس هر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه ۱ تا ۲ میلی واحد به دوز دارو افزوده می‌شود. این افزایش تا زمانی که انقباضات مناسب رحمی ایجاد شود و حداکثر تا ۱۰ میلی واحد در دقیقه ادامه داده می‌شود. هنگامیکه روند زایمان برقرار گردید می‌توان سرعت انفوزیون را کاهش داد.

در کنترل خونریزی رحم بعد از زایمان و بعد از خروج جفت:
بالغین : ۲۰ تا ۴۰ میلی واحد در دقیقه، از راه انفوزیون‌های وریدی تجویز می‌شود.

در القای سقط :
بالغین : ۲۰ تا ۱۰۰ میلی واحد در دقیقه، از راه انفوزیون وریدی تجویز می‌شود.

در سقط فراموش شده :
بالغین : ۱۰ واحد اکسی توسین با سرعت ۲۰ تا ۴۰ میلی واحد در دقیقه، از راه انفوزیون وریدی تجویز می‌شود.

در بررسی دیسترس جنینی در حاملگی‌های پرخطر و بعد از هفتهٔ ۳۱ حاملگی (اکسی توسین چالنج تست) (آزمون چالشی اکسی توسین) :
بالغین : ابتدا ۰٫۵ میلی واحد در دقیقه از راه انفوزیون وریدی تجویز می‌شود و سپس بر حسب نیاز، دوزاژ هر ۲۰ دقیقه یک بار افزایش می‌یابد تا زمانی که ۳ انقباض رحمی (با مدت ۴۰ تا ۶۰ ثانیه) در مدت ۱۰ دقیقه ایجاد شود. در این زمان انفوزیون قطع می‌شود و ضربان قلب جنین در هریک از این حالات مقایسه می‌شود. (دوز اکسی توسین مورد نیاز معمولاً ۵ تا ۶ میلی واحد در دقیقه‌است)

اشکال دارو

آمپول ۵ واحد در سی سی (یک سی سی) و آمپول ۱۰ واحد در سی سی

محل اثر

زایمان

طبقه بندی

محرک انقباضات رحمی، محرک ترشح شیر

تحقیقات

بر طبق تحقیقات چند گروه دانشمند در اروپا و آمریکا، رفاه اقتصادی یک کشور با میزان اعتماد متقابل افراد جامعهٔ آن کشور نسبت به یکدیگر ارتباطی مستقیم دارد. بر طبق نظریات پل زاک بطور نمونه، «کشورهای پیشرفته‌تر از نظر اقتصادی، کشورهاییند که مردمشان نسبت به یکدیگر حسن نیت دارند.»[۱] او و دیگر محققان دانشگاه پنسیلوانیا در این باب نشان داده‌اند که میزان اعتماد یک انسان به دیگری، از نظر علمی وابسته به مقدار ترشحات مولکول اکسیتوسین است.[۲]

مراجع

http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1008&context=politicalsciencehendricks
↑ Generous people have higher levels of Oxytocin hormone
راهنمای کاربرد داروهای ژنریک ایران، دکتر رامین خدّام، چاپ هفتم،۱۳۸۸، صفحات:۷۰۵و ۷۰۶
داروهای ژنریک ایران و دسته بندی داروها، دکتر مصطفی صابر، چاپ هفتم، صفحه :۳۰۵
فارماکولوژی کاتزونگ ترور، فصل ۳۶ (هورمون‌های هیپوفیز و هیپوتالاموس) (مکانیزم اثر و برخی نکات)
ویکی‌پدیای انگلیسی (تکمیل اطلاعات جدول)