نام انگلیسی
نام فارسی
موارد مصرف
محرک قلبی در آریتمی
داروی کمکی در درمان سندرم هیپوپرفوزیون
درمان بلوک کامل قلبی بعد از بسته شدن VSD
درمان برونکواسپاسم در طی حملات حاد و خفیف آسم
درمان برونکواسپاسم در COPD
کنترل موقت برادی کاردی مقاوم به آتروپین
مکانیزم
نکته از فارماکولوژی کاتزونگ: ایزوپروترنول یک آگونیست خالص بتا است که ضربان قلب را افزایش می‌دهد، بر خلاف دارویی مثل اپی نفرین که یک آگونیست خالص آلفا است که ضربان قلب را کاهش می‌دهد.
متاپروترنول نیز یک آگونیست اختصاصی Beta۲ محسوب می‌شود که در درمان تنگی برونش‌ها در آسم کاربرد دارد.
نکته ای دیگر از کاتزونگ: تزریق ایزوپروترنول که یک بتاآگونیست است، سبب کاهش فشار خون دیاستولی و تغییر اندک در فشار خون سیستولی می گردد، بنابراین فشار نبض افزایش می یابد. این دارو، فشار دیاستولی را بدلیل کم کردن مقاومت عروقی کاهش می دهد و حجم ضربه ای را نیز شدیداً افزایش می دهد.
موارد منع مصرف
دیس ریتمی‌های قلبی، به خصوص در تاکی کاردی
هشدارها
بیماران دیابتیک
بیماری‌های کلیه
بیماری‌های قلب و عروق (شامل: هیپرتانسیون، نارسایی عروق کرونری، آنژین)
هیپرتیروئیدیسم
بیماران حساس به سولفیت
اثرات جانبی
در قلب و عروق: طپش قلب، تاکی کاردی، آنژین، تغییر در فشارخون، دیس ریتمی
در دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ
در متابولیک: هیپرگلیسمی
در سایر قسمتها: تحریک وادم برونش‌ها، تعریق، برافروختگی، وزوز گوش.
نکته مهم: در صورت ایجاد آنژین، دیس ریتمی‌های بطنی، تورم غدد پاروتید و یا بروز هر گونه اشکال تنفسی، مصرف ایزوپروترنول را باید قطع نمود.
تداخل دارویی
بدنبال مصرف همزمان این دارو با مهارکننده‌های منوآمین اکسیداز، حملات هیپرتانسیون اتفاق می‌افتد.
داروهای مسدودکننده گیرنده‌های بتا آدرنرژیک، اثرات درمانی ایزوپروترنول را از بین می‌برد.
مصرف همزمان ایزوپروترنول با سیکلوپروپان و هالوتان، آریتمی ناشی از مصرف این دارو تشدید می‌گردد.
میزان مصرف
در بالغین: ۰/۰۱ تا ۰/۰۲ میلی گرم به صورت داخل وریدی، که در صورت نیاز می‌توان این دوز را تکرار کرد.
بعنوان محرک قلبی در آریتمی:
در بالغین با روشهای ذیل تجویز می‌شود:
روش اول: ۰/۰۲ میلی گرم به صورت داخل قلبی تزریق می‌شود و در صورت نیاز، دوز بعدی بر حسب پاسخ بیمار تجویز می‌شود.
روش دوم:ابتدا ۰/۲ میلی گرم از راه عضلانی تزریق می‌شود و سپس در صورت نیاز ۰/۲ تا ۱ میلی گرم، باز از راه عضلانی تزریق می‌گردد.
روش سوم: ابتدا ۰/۰۲ تا ۰/۰۶ میلی گرم از راه وریدی تزریق می‌شود و سپس در صورت نیاز ۰/۰۱ تا ۰/۲ میلی گرم از راه وریدی تزریق می‌شود.
روش چهارم: ۲ میلی گرم ایزوپروترنول در ۵۰۰ سی سی محلول DW۵٪ ریخته می‌شود و با سرعت ۰/۰۰۵ میلی گرم در دقیقه به صورت انفوزیون وریدی تجویز می‌شود.
روش پنجم: ۰/۲ میلی گرم از راه زیرجلدی تزریق می‌شود و سپس در صورت نیاز ۰/۱۵ تا ۰/۲ میلی گرم از راه زیرجلدی تزریق می‌شود.
بعنوان داروی کمکی در سندرم هیپوپرفوزیون:
در بالغین: ۲ میلی گرم ایزوپروترنول در ۵۰۰ سی سی محلول DW۵٪ ریخته می‌شود و با سرعت ۰/۰۰۰۵ تا ۰/۰۰۵ میلی گرم در دقیقه به صورت انفوزیون وریدی تجویز می‌شود.
اشکال دارو
طبقه بندی
مراجع
فرهنگ داروهای ژنریک ایران و دسته بندی داروها، دکتر مصطفی صابر، چاپ هفتم، صفحه:۱۸
فارماکولوژی کاتزونگ-ترور، فصل ۸(داروهای سمپاتومیمتیک)
مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، بازدید در ۱۲ ماه مهٔ ۲۰۱۰(تکمیل اطلاعات جدول)