نام انگلیسی
Methotrexate
نام فارسی
متوتروکسات
موارد مصرف
سرطانهایی با تومورهای از نوع تروفوبلاستیک (کوریوکارسینوم، مول هیداتیدیفرم)، لوسمی لنفوبلاستیک حاد(ALL)، لنفوم، پسوریازیس (شدید)، آرتریت روماتوئید (شدید، مقاوم)، درمان کمکی اُستئوسارکوم، بیماری قارچی نوع میکوزفونگوئید(پیشرفته)، لنفوسارکوم
مکانیزم
متوترکسات آنالوگ آنتی نئوپلاستیک فولیک اسید است که با اتصال به آنزیم دی هیدروفولات ردوکتاز(DHFR) از تبدیل دی هیدروفولات (FH۲) به تتراهیدروفولات(FH۴) جلوگیری میکند. فولات برای ساخت طبیعی پورینها و پیریمیدینها و در نتیجه ساخت DNA و RNA ضروری است. فولات برای ایفاء نقش خود به عنوان کوفاکتور باید به وسیله آنزیم DHFR به FH۴ تبدیل شود. متوترکسات به آنزیم DHFR اتصال یافته و از تبدیل FH۲ به FH۴جلوگیری میکند، در نتیجه، از ساخت پورین و پیریمیدین جلوگیری میشود. آنتی متابولیتها در فاز S یا ساخت چرخه سلولی دخالت میکنند.
اثرات جانبی
تهوع، استفراغ، نکروز توبولارکلیه، سیروز، کهیر، خارش، تیرگی پوست ( هیپرپیگمانتاسیون )، لکه هاب قرمز رنگ پوستی ( راش اریتماتو )، لکههای سیاه رنگ پوستی ( اکیموز )، ضایعات پسوریازیس (بدتر شدن در اثر آفتاب)، حساسیت به نور.
اشکال دارو
قرص ،
محل اثر
فولیک اسید
طبقه بندی
داروهای درمان نئوپلاسم، آنتی متابولیت
مراجع
فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی ، ۱۳۸۷